1 Hindi, ang Simbahang Katoliko ay hindi itinatag ng Emperador Constantino, kundi ni Jesu-Cristo, na nagtalaga sa mga apostol bilang Kanyang mga kahalili at si Pedro bilang “bato” kung saan Niya itatayo ang Kanyang Simbahan (Mateo 16,18-19). Ang pahayag na si Constantino umano ang lumikha sa Simbahang Katoliko ay isang karaniwang maling akala sa kasaysayan.
Umiiral na ang Simbahan bago pa kay Constantino
Noon pang unang siglo, nakatatag na ang Simbahan ni Cristo. Makikita natin ito sa Banal na Kasulatan at sa mga sulat ng mga unang Kristiyano. Sa Bagong Tipan, ipinapakita ng Mga Gawa ng mga Apostol at ng mga sulat ni San Pablo ang kaayusan ng sinaunang Simbahan, kabilang ang pagdiriwang ng Eukaristiya, ordinasyon ng mga obispo at pari, at ang apostolikong tagapagmana.
Higit pa rito, ang mga Kristiyanong manunulat noong unang mga siglo ay gumamit na ng salitang “Katoliko” para sa Simbahan. Si San Ignacio ng Antioquia, obispo at martir noong ika-2 siglo, ay gumamit ng terminong Simbahang Katoliko sa kaniyang Liham sa mga taga-Smirna.
Si San Ireneo ng Lyon, isa sa mga unang Ama ng Simbahan (ika-2 siglo), ay binigyang-diin ang kahalagahan ng apostolikong tagapagmana upang mapanatili ang tunay na doktrina. Binanggit niya na may natatanging katayuan ang Simbahan ng Roma dahil itinatag ito nina San Pedro at San Pablo. Para sa kanya, kung nais malaman ng sinuman ang tunay na pananampalataya, dapat tumingin siya sa Roma, kung saan buo ang tradisyon ng mga apostol.
Dagdag pa rito, gumawa si Ireneo ng isang mahalagang gawain: binuo niya ang listahan ng mga obispo ng Roma, mula kay Pedro hanggang sa kaniyang panahon, na nagpapakita ng tuluy-tuloy na apostolikong paghalili.
Pinatutunayan nitong ginamit na ang salitang “Simbahang Katoliko” noon pang bago pa ang panahon ni Constantino, patunay ng pagpapatuloy nito mula sa mga apostol.
Ano ba talaga ang ginawa ni Constantino?
Si Constantino, na namuno sa Imperyong Romano mula 306 hanggang 337, ay hindi nagtatag ng Simbahan, subalit nagkaroon siya ng mahalagang papel sa kasaysayan ng Kristiyanismo. Bago siya, matinding inusig ang mga Kristiyano sa Imperyo Romano. Noong 313, nilagdaan nina Constantino at Licinius ang Edict of Milan, na nagkaloob ng kalayaan sa pananampalataya para sa lahat, kabilang ang mga Kristiyano.
Sa pamamagitan nito, malayang naipahayag ang Kristiyanismo, nang walang takot sa pag-uusig. Dahil sa kalayaang ito, mas mabilis lumaganap ang Simbahan at nakapagpatayo ng mga lugar-sambahan nang hindi nababahala sa pagkawasak nito ng Estado.
Ang Konseho ng Nicaea at ang Tunay na Pananampalataya
Isa pang usaping nakapagpapalito ay ang Konseho ng Nicaea noong 325, na ipinatawag ni Constantino. May ilang nagsasabing doon daw nilikha ang Simbahang Katoliko o naimbento ang doktrina nito. Hindi ito totoo.
Ipinatawag ang Konseho ng Nicaea upang harapin ang erehiyang Arianismo, na tumatanggi sa pagka-Diyos ni Cristo. Muling pinagtibay ng mga obispong nagtipon ang paniniwalang umiiral na mula pa noong panahon ng mga apostol: na si Jesus ay totoong Diyos at kapantay ng Ama. Mula sa pagpapasyang ito nabuo ang Credo ng Nicaea, na atin pa ring ipinahahayag sa Misa hanggang sa kasalukuyan.
Samakatuwid, hindi “nilikhang” muli ng konseho ang Simbahan o “inimbento” ang mga aral, kundi nilinaw at pinagtibay lamang ang matagal nang itinuro mula pa sa kapanahunan ng mga apostol.
Ang Simbahang Katoliko ay Apostoliko
May walang-patid na apostolikong tagapagmana ang Simbahang Katoliko mula pa noong panahon ni Cristo. Ang Papa, obispo ng Roma, ay tuwirang kahalili ni San Pedro, na pinagkatiwalaan ni Jesus na mamuno sa Kanyang Simbahan (Juan 21,15-17). Ipinakikita nito na hindi nagsimula ang Simbahan kay Constantino, kundi kay Cristo mismo.
Namuhay na sa pananampalatayang Katoliko ang mga unang Kristiyano, ipinagdiriwang ang Eukaristiya, nagbibinyag, nag-orden ng mga pari, at pinangangalagaan ang Tradisyong Apostoliko.
