1 Ez, Eliza Katolikoa ez zuen enperadore Konstantinok fundatu, baizik eta Jesu Kristok, Hark apostoluak jarri baitzituen bere ondorengo gisa eta Pedrori "harkaitz" izatearen eginkizuna eman baitzion, Haren Eliza eraikitzeko oinarri (Mateus 16,18-19). Konstantinok Eliza Katolikoa sortu zuela dioen baieztapena akats historiko ohikoa da.
Eliza jada existitzen zen Konstantinoren aurretik
Lehen mendeaz geroztik, Kristoren Eliza eratu zen. Hori Egile Santuen idatzietan nahiz lehen kristauen testuetan ikus dezakegu. Itun Berrian, Apostoluen Eginak eta Pauloren gutunak Eliza primitiboaren antolaketa erakusten digute: Eukaristia ospatzea, apezpikuen eta apaizen ordenazioa, eta apostoluen jarraipena (suzezioa).
Horrez gain, lehen mendeetako idazle kristauek "Katolikoa" terminoa erabili ohi zuten Elizaz hitz egiteko. Antiokiako San Ignazio, II. mendeko apezpikua eta martiria, Eliza Katolikoa terminoa erabili zuen jadanik, Esmirnensei idatzitako bere gutunean.
Lugduneko Ireneo, Elizaren lehen Aitetako bat (II. mendea), apostoluen jarraipena ezinbestekotzat jo zuen benetako doktrina gordetzeko. Haren iritziz, Erromako Eliza berezia da, Pedro eta Paulo apostoluek fundatu zutelako. Fedearen egia ezagutu nahi zuenak Erromara begiratu behar zuela adierazi zuen, bertan apostoluen tradizioa osorik gordetzen zelako.
Izan ere, Ireneo-k ezinbesteko zerbait gauzatu zuen: Erromako apezpikuen zerrenda osatu zuen, Pedrotik bere garaira arte, apostoluen jarraipen etenik gabea frogatzeko.
Horrela egiaztatzen da "Eliza Katolikoa" terminoa askoz lehenago existitzen zela, Konstantinoren garaia baino lehen, apostoluen garaitik zetorren jarraipena erakutsiz.
Zer egin zuen, beraz, Konstantinok?
Konstantinok, 306tik 337ra arte Erromatar Inperioa gobernatu zuenak, ez zuen Eliza fundatu, baina kristautasunaren historian zeregin garrantzitsua izan zuen. Haren aurretik, kristauak gogor jazartzen zituen Erromatar Inperioak. 313. urtean, Konstantinok eta Liciniok Milanoko Ediktua izenpetu zuten, erlijio askatasuna onartuz denentzat, kristauentzat barne.
Horrela, kristauek beren fedea askatasunez bizi ahal izan zuten, jazarpenik gabe. Eliza bizkorrago hedatu zen eta tenpluak eraiki ahal izan zituen, estatuak suntsitzeko arriskurik gabe.
Niceako Kontzilioa eta egiazko fedea
Beste nahasmendu iturri bat Niceako Kontzilioa da (325. urtean egin zen, Konstantinok deituta). Batzuek diote Eliza Katolikoa kontzilio horretan sortu zela edota bertan asmatu zela Elizaren doktrina. Ez da egia.
Niceako Kontzilioa Arioaren heresia desagerrarazteko deitu zen, Kristoren jainkotasuna ukatzen zuena. Bildutako apezpikuek apostoluen garaitik sinesten zen hura baieztatu zuten: Jesus Jainko egiazkoa dela eta Aitaren esentzia bera duela. Gaur egun Meza Santuan aitortzen dugun Niceako Kredoa hortik sortu zen.
Beraz, kontzilio horrek ez zuen Eliza "sortu" eta ez zuen doktrina berririk "asmatu"; ordura arte apostoluen sasoitik irakasten zena argitu eta baieztatu baino ez zuen egin.
Eliza Katolikoa apostolikoa da
Eliza Katolikoak etenik gabeko apostoluen jarraipena du, Kristoren garaitik bertatik. Aita Santua, Erromako apezpikua, San Pedroren ondorengo zuzena da, zeini Jesusek Elizaren gidaritza eman baitzion (João 21,15-17). Jarraipen honek adierazten du Elizak ez zuela hasiera eman Konstantinorekin, baizik eta Kristorekin.
Lehen kristauek jada fede katolikoa bizi zuten: Eukaristia ospatzen, bataiatzen, apaizak ordenatzen eta Apostoluen Tradizioa gordetzen.
