1 Le, il-Knisja Kattolika mhix imwaqqfa mill-Imperatur Kostantinu, iżda minn Ġesù Kristu, li ħatar lill-appostli bħala s-suċċessuri Tiegħu u lil Pietru bħala l-“blata” fuqha Hu kien se jibni l-Knisja Tiegħu (Mattew 16,18-19). L-affermazzjoni li Kostantinu ħoloq il-Knisja Kattolika hija żball storiku komuni.
Il-Knisja diġà teżisti qabel Kostantinu
Sa mill-ewwel seklu, il-Knisja ta’ Kristu diġà kienet stabbilita. Dan nistgħu narawh kemm fl-Iskrittura kif ukoll fil-kitbiet tal-ewwel Insara. Fit-Testment il-Ġdid, l-Atti tal-Appostli u l-ittri ta’ Pawlu juru l-organizzazzjoni tal-Knisja primittiva, bil-festa tal-Ewkaristija, l-ordinazzjoni ta’ isqfijiet u presbiteri, u s-suċċessjoni appostolika.
Barra minn hekk, kittieba Insara tal-ewwel sekli diġà kienu jirreferu għall-Knisja bħala “Kattolika”. San Injazju ta’ Antjokja, isqof u martri tas-seklu II, diġà kien juża t-terminu Knisja Kattolika fil-Ittra tiegħu lill-Insara ta’ Smirna.
San Irinew ta’ Lyon, wieħed mill-ewwel Missirijiet tal-Knisja (is-seklu II), enfasizza l-importanza tas-suċċessjoni appostolika biex tinżamm id-duttrina vera. Huwa qal li l-Knisja ta’ Ruma kellha pożizzjoni speċjali għax kienet imwaqqfa mill-appostli Pietru u Pawlu. Għalih, min irid isir jaf il-fidi awtentika għandu jħares lejn Ruma, fejn it-tradizzjoni tal-appostli hija miżmuma kollha kemm hi.
Barra minn hekk, Irinew għamel ħaġa fundamentali: ikkumpila lista tal-isqfijiet ta’ Ruma, minn Pietru sa żmienu, u b’hekk wera s-suċċessjoni appostolika bla waqfien.
Dan juri li t-terminu “Knisja Kattolika” kien diġà jeżisti ħafna qabel żmien Kostantinu, u juri l-kontinwità tagħha sa mill-appostli.
X’għamel verament Kostantinu?
Kostantinu, li mexxa l-Imperu Ruman mill-306 sal-337, ma waqqafx il-Knisja, iżda kellu rwol importanti fl-istorja tal-kristjaneżmu. Qabelu, l-Insara kienu persegwitati bil-qawwa mill-Imperu Ruman. Fl-313, Kostantinu u Liċinju ffirmaw l-Editt ta’ Milan, li ta libertà reliġjuża lil kulħadd, inklużi l-Insara.
Dan għamilha possibbli għall-Insara biex jipprattikaw il-fidi tagħhom mingħajr biża’ ta’ persekuzzjonijiet. Il-Knisja setgħet tinfirex aktar malajr u tibni tempji mingħajr il-biża’ li l-istat kien se jeqridhom.
Il-Kunsill ta’ Nizja u l-Fidi Vera
Punt ieħor li joħloq konfużjoni huwa l-Kunsill ta’ Nizja, miżmum fl-325 u msejjaħ minn Kostantinu. Xi wħud jgħidu li kien f’dan il-kunsill li nħolqot il-Knisja Kattolika jew li f’dan il-kunsill ġiet ivvintata d-duttrina tagħha. Dan mhux minnu.
Il-Kunsill ta’ Nizja kien imsejjaħ biex jiġġieled l-ereżija Arjana, li kienet tiċħad id-dixxendenza divina ta’ Kristu. L-isqfijiet miġbura reġgħu affermaw dak li kien diġà maħsub sa mill-appostli: li Ġesù huwa Alla veru u tal-istess sustanza mal-Missier. Il-Kredu Niċen, li xorta ngħidu llum fil-Quddiesa, ġej minn dan id-dikjarazzjoni.
Għalhekk, dan il-Kunsill ma “ħoloqx” il-Knisja u lanqas “ivvinta” duttrini ġodda, imma sempliċement ċċara u kkonferma dak li kien diġà mgħallem sa mill-epoka appostolika.
Il-Knisja Kattolika hija Appostolika
Il-Knisja Kattolika għandha suċċessjoni appostolika bla waqfien sa minn żmien Kristu. Il-Papa, l-isqof ta’ Ruma, huwa s-suċċessur dirett ta’ San Pietru, lil min Ġesù ta l-missjoni biex imexxi l-Knisja (Ġwanni 21,15-17). Din il-kontinwità turi li l-Knisja ma bdietx b’Kostantinu, imma b’Kristu.
L-ewwel Insara diġà kienu jgħixu l-fidi kattolika, jiċċelebraw l-Ewkaristija, jgħammdu, jordnaw qassisin u jżommu t-Tradizzjoni Appostolika.
