1 Η παράγραφος 1413 του Κατήχησης της Καθολικής Εκκλησίας αναφέρει ότι μέσω της καθαγίασης που πραγματοποιείται από τον ιερέα (παπά ή επίσκοπο), πραγματοποιείται η μεταστοιχείωση του άρτου και του οίνου στο Σώμα και Αίμα του Χριστού. Παρόλο που η γεύση, η μυρωδιά και τα φυσικά χαρακτηριστικά του άρτου και του οίνου παραμένουν, η ουσία τους αλλάζει εντελώς (δεν είναι πλέον άρτος, δεν είναι πλέον οίνος, αλλά ο Χριστός σε Σώμα, Αίμα, Ψυχή και Θεότητα, παρών πραγματικά, ζωντανός και ένδοξος).
Η Ευχαριστία είναι το κέντρο της καθολικής πίστης, καθώς αντιπροσωπεύει τη μοναδική θυσία του Χριστού που διατηρείται και γίνεται παρούσα (ενεργοποιείται) σε κάθε εορτασμό της λειτουργίας. Σύμφωνα με την Επιστολή προς Εβραίους, η θυσία του Χριστού είναι "μοναδική και ανεπανάληπτη" (Εβραίους 7,27; 9,26; 10,10). Αυτό σημαίνει ότι ο Χριστός προσφέρθηκε μια φορά για τη σωτηρία της ανθρωπότητας, και η Ευχαριστία κάνει παρόν αυτή τη θυσία χωρίς να την επαναλαμβάνει.
Ο Ιησούς θεσπίζει την Ευχαριστία κατά τη διάρκεια του Μυστικού Δείπνου, όπως αναφέρεται στα Ευαγγέλια και στις επιστολές του Παύλου. Εκείνη την ώρα, πήρε τον άρτο και τον οίνο και είπε: "Αυτό είναι το σώμα μου... Αυτό είναι το αίμα μου" (Ματθαίος 26,26-28; Λουκάς 22,19-20; 1 Κορινθίους 11,23-25). Έτσι, ο Ιησούς έδωσε στους αποστόλους και σε ολόκληρη την Εκκλησία την εντολή να γιορτάζουν την Ευχαριστία στη μνήμη Του, διατηρώντας τη θυσία Του στους αιώνες.
Στο Ιωάννης 6, ο Ιησούς παρουσιάζεται ως "Άρτος της Ζωής", λέγοντας: "Εγώ είμαι ο άρτος ο ζωντανός που κατέβηκε από τον ουρανό. Όποιος φάει από αυτόν τον άρτο θα ζήσει αιώνια" (Ιωάννης 6,51). Είναι "αληθινή τροφή και αληθινό ποτό" (Ιωάννης 6,53-56), όχι απλά σύμβολο, αλλά η πραγματική παρουσία του Χριστού στην Ευχαριστία.
Όταν συμμετέχουμε στην Ευχαριστία, δεν θυμόμαστε απλώς τη θυσία του Χριστού, αλλά γινόμαστε μέρος αυτής. Ο Παύλος δηλώνει ότι τρώγοντας τον άρτο και πίνοντας από το ποτήρι συμμετέχουμε στο σώμα και το αίμα του Χριστού (1 Κορινθίους 10,16-17). Κάθε φορά που η Ευχαριστία εορτάζεται, η θυσία του Χριστού γίνεται παρούσα, όπως ο ίδιος διέταξε: "Κάντε αυτό εις ανάμνησή μου" (Λουκάς 22,19).
Η Ευχαριστία είναι επίσης η νέα διαθήκη στο αίμα του Χριστού (Λουκάς 22,20; 1 Κορινθίους 11,25), ανανεώνοντας τη διαθήκη μεταξύ Θεού και ανθρωπότητας. Κατά την κοινωνία, καλούμαστε να είμαστε σε κατάσταση χάριτος, διότι, όπως προειδοποιεί ο Παύλος, όποιος τρώει και πίνει ανάξια "τρώει και πίνει την καταδίκη του" (1 Κορινθίους 11,27-29). Ως εκ τούτου, η Ευχαριστία απαιτεί σεβασμό και πνευματική προετοιμασία, καθώς ο Χριστός είναι παρών σε όλη την πληρότητά Του.
Συνοψίζοντας, η Ευχαριστία είναι το μυστήριο της πίστης, όπου ο άρτος και ο οίνος, μέσω της μεταστοιχείωσης, γίνονται Σώμα και Αίμα του Χριστού, διαιωνίζοντας τη λυτρωτική Του θυσία και ενώνοντάς μας μαζί Του στην κοινωνία.
