1 Katholieken hebben iconen omdat deze objecten een diep theologische en spirituele betekenis hebben, geworteld in de traditie van de kerk. Allereerst is het belangrijk onderscheid te maken tussen verering en aanbidding. Iconen worden niet aanbeden; aanbidding is alleen voorbehouden aan God. Iconen worden daarentegen vereerd als representaties van heiligen, Christus en de Maagd Maria. Ze worden gezien als vensters naar de hemel, die gelovigen in staat stellen de goddelijke realiteiten te overwegen. Dit is gebaseerd op het feit dat Jezus, door zijn incarnatie, de "zichtbare afbeelding van de onzichtbare God" werd (Kolossenzen 1,15). Bij het beschouwen van iconen herinneren katholieken zich daarom aan Gods aanwezigheid onder ons.
Bovendien hebben katholieken iconen omdat ze dienen als catechetische en educatieve hulpmiddelen. Door de geschiedenis van de kerk hadden veel gelovigen geen toegang tot geschreven teksten of konden ze niet lezen. Iconen werden dus een manier om het verhaal van de redding te vertellen en de mysteries van het geloof te onderwijzen. Ze beelden Bijbelse scènes uit, evenals gebeurtenissen uit het leven van Christus en de heiligen, waardoor onzichtbare spirituele realiteiten zichtbaar worden. Bijvoorbeeld, in Exodus 25,18-20 beveelt God het maken van cherubijnenbeelden voor de tabernakel, wat laat zien dat het maken van heilige beelden een Bijbelse basis heeft.
Iconen zijn ook een uitdrukking van de levende traditie van de kerk. Net zoals mondelinge prediking het evangelie overbrengt, doet iconografie hetzelfde door middel van beelden.
Iconen zijn geïntegreerd in de katholieke liturgie, waarbij gelovigen worden geholpen zich te concentreren op gebed en aanbidding. Wanneer katholieken iconen in hun kerken en huizen hebben, zijn ze in overeenstemming met de liturgische traditie van de kerk, die altijd het gebruik van heilige beelden heeft benadrukt. In de mis helpen de beelden gelovigen de levens van Christus en de heiligen te herinneren, waarbij de mysteries die worden gevierd, naar boven worden gebracht. In Numeri 21,8-9 beveelt God het maken van een koperen slang, die, als men ernaar keek, genezing bracht voor hen die vergiftigd waren, wat aantoont dat materiële objecten, met Gods zegen, spirituele genade kunnen bemiddelen.
In de vroege concilies van de kerk, zoals het Tweede Concilie van Nicea in 787, werd de verering van iconen formeel verdedigd tegen de ketterij van iconoclasme, die het gebruik van beelden afwees. Dit concilie bevestigde opnieuw dat wanneer katholieken een icoon vereren, ze niet het hout of de verf aanbidden, maar wat het icoon vertegenwoordigt. In het geval van Christus is aanbidding gerechtvaardigd omdat Hij God is. Voor Maria en de heiligen brengen katholieken eerbetoon, wat een vorm van respect en eer is, zonder aanbidding, die alleen aan God is voorbehouden (Matteüs 4,10). Door de iconen van de heiligen te vereren, herinneren gelovigen zich de voorbeelden van heiligheid en vragen ze om hun voorspraak, terwijl ze altijd onderscheid maken tussen verering en aanbidding.
Bovendien hebben katholieken iconen omdat beelden sinds de eerste eeuwen van de kerk werden gebruikt als stille prediking. In de catacomben van Rome, die dateren uit de tweede en derde eeuw, vinden we schilderijen die Christus als de Goede Herder, de Maagd Maria en de heiligen afbeelden. Deze beelden dienden om gelovigen te onderwijzen en de boodschap van het evangelie over te brengen, vooral in een tijd waarin veel christenen analfabeet waren. Deze praktijk is in overeenstemming met de Bijbelse visie, zoals in Exodus 25,18-20, waar God het maken van cherubijnenbeelden voor de tabernakel beveelt. De beelden helpen gelovigen na te denken over de goddelijke realiteiten en hun geloof te versterken, terwijl ze altijd herinneren dat aanbidding alleen aan God verschuldigd is.
Deze redenen laten zien waarom katholieken iconen hebben: ze zijn een middel om dichter bij het heilige te komen, het geloof te onderwijzen en de liturgie dieper te beleven, altijd in overeenstemming met de traditie van de kerk.
